Vidnyan Ranjan Spardha 2020 विज्ञान रंजन स्पर्धा 2020
ही प्रश्नावली मराठी, इंग्रजी, हिंदी, गुजराती भाषेत उपलब्ध आहे.
मात्र स्पर्धकांनी उत्तरे मराठीत लिहूनच पाठवावी
मात्र स्पर्धकांनी उत्तरे मराठीत लिहूनच पाठवावी
विज्ञान रंजन स्पर्धा 2020 - केवळ एक स्पर्धा नाही. ज्ञान मिळवण्याचे विविध मार्ग अजमावून बघण्याची संधी आहे. आपल्या दैनंदिन जगण्यात उत्तरे मिळतील असे प्रश्न यात विचारले आहेत. 10 रुपयाच्या नाण्याचं वजन किती? हुरहूर वाटते तेव्हा शरीरात बदल काय होतात? अॅक्सिस बँकेच्या रंगाचं नाव काय? किटलीत पाणी तापवताना वाढणारा आवाज उकळी फुटली की का थांबतो? समुद्राची हद्द कशी ठरवतात? गालावर खळी पडणे अनुवंशिक आहे का? हे तपासा - यांसारखे कुतूहल जागवणारे या प्रश्नावलीत आहेत. स्पर्धेत भाग घेण्यासाठी प्रवेश फी नाही, वयाची अट नाही, शिक्षणाची अट नाही, परिक्षा केंद्र नाही, एकाच जागी बसून ठराविक वेळात बसून लिहीण्याची सक्ती नाही. आपापल्या सवडीने जमेल तेव्हा उत्तर लिहायची. 15 फेब्रुवारी पर्यंत मराठी विज्ञान परिषदेकडे पाठवायची. 1 मार्च रोजी पिंपरी चिंचवड सायन्स पार्क येथे या स्पर्धेची अंतिम फेरी होऊन उत्तम प्रयत्नांना बक्षिसे दिली जाणार आहेत. या स्पर्धेत सहभागी होऊन आपला वैज्ञानिक चिकीत्सक दृष्टीकोन वाढवावा असे आवाहन स्पर्धा संयोजक विनय र. र. यांनी केले आहे.
मराठी विज्ञान परिषदेच्या अनेक उपक्रमांमधून व्यक्तींची आणि म्हणून एकंदर समाजाची जाण आणि ज्ञान मिळवण्याच्या मार्गांची वाढ होण्यासाठी कामाची आखणी करण्याचा प्रयत्न असतो. या प्रयत्नांत आपला आर्थिक हातभार लागावा अशी विनंती आहे.
आपला चेक - मराठी विज्ञान परिषद, पुणे विभाग - या नावे काढावा. अथवा आपली देणगी आपण थेट बँकेतून भरू शकता. आमच्या खात्याचा तपशिल असा- नाव - मराठी विज्ञान परिषद पुणे विभाग. IDBI बँक, सदाशिव पेठ शाखा, पुणे 30.
बचत खाते क्र. 49010010077236. IFSC कोड IBKL0000490 आपण थेट रक्कम जमा केल्यावर तसे आम्हाला 9552526909 या क्रमांकावर कळवावे. आपल्या सहकार्याबद्दल आभार.
प्रा. राजेंद्रकुमार सराफ, अध्यक्ष. संजय मा. क., कार्यवाह. शशी भाटे, कोशाध्यक्ष. विनय र. र. संयोजक विज्ञान रंजन स्पर्धा 2020
*विज्ञान रंजन स्पर्धा 2020*
सूचनाg प्रवेशमूल्य नाही g वयाची अट नाही g शिक्षणाची अट नाही g खालील
प्रश्नांची उत्तरे स्वत:च्या मनाने, कोणालाही विचारून, इतरत्र शोधून, प्रत्यक्ष प्रयोग करून मिळविता येतील g उत्तरे
फुलस्केपकागदावरलिहून 15 फेब्रुवारी 2020 पर्यंतमराठी विज्ञान
परिषद पुणे विभाग,टिळक स्मारक मंदिर,टिळक रस्ता,पुणे 411030 येथे पोचवावीत g प्राथमिक
विजेत्यांची नावे 20 फेब्रुवारीला जाहीर केलीजातीलg प्राथमिक विजेत्यांची अंतिम
प्रयोग फेरी 1 मार्च रोजी पिंपरी चिंचवड सायन्स पार्क येथे होईल g आकर्षक बक्षिसे gपरीक्षकांचा निर्णय अंतिम राहील g आपल्या उत्तरपत्रिकेसोबत पुढील माहिती लिहून
पाठवावी 1. संपूर्ण नाव, 2. पत्ता, 3. संपर्कासाठी दूरध्वनी / भ्रमणभाष, 4. ई-मेल. 5. जन्मतारीख, 6. शिक्षण, 7. व्यवसाय, 8. पुढावा गुण (खाली पहा) –
g शैक्षणिक पात्रता आणि वय लक्षात घेऊन स्पर्धकांना कंसात
लिहील्याप्रमाणे पुढावा गुण देण्यात येतील.
शिक्षण:पाचवीपर्यंत(10) सातवीपर्यंत (9) दहावीपर्यंत (7) बारावीपर्यंत (5) पदवीपर्यंत (3) शास्त्र-शाखा असल्यास (0)
वय वर्षे:13पर्यंत (6), 14 ते 16
(4), 17 ते 20 (2), 21 ते 40
(0), 41 ते 60 (2) ,61 ते 80
(4), 81च्यावर (6)
अधिक माहितीसाठी संपर्क – शशी भाटे – 9420732852, संजय मा.
क. 9552526909, विनय र. र. 9422048967
विज्ञान रंजन 2020
प्रश्नावली
प्रश्न १ -
निरीक्षण करून उत्तर द्या (गुण १०)
१)10 रूपयाच्या नाण्याचे वजन किती?
२) 2011ची 100 रुपयांची नोट आणि 2018ची 100 रुपयांची नोट यात कोणकोणते फरक आहेत?
३) उजवा हात
टेबलावर ठेवून मधले बोट मुडपून अंगठ्याकडून करंगळीपर्यंत एकावेळी एक बोट उचला. काय
होते?
४) कॅलेंडरमध्ये
एका महिन्यात एकच वार पाच वेळा येत असेल तर त्याच्या दिनांकाची बेरीज किती असेल?
५) ठोकळ्याच्या
फाश्यावर विरूद्ध बाजूंवर असणाऱ्या ठिपक्यांची बेरीज किती असते?
६) तुम्हाला कसली
तरी हुरहूर वाटते तेव्हा तुमच्या शरीरावर कोणते परिणाम होतात?
७) दुरेघीत
लिहीताना देवनागरी लिपीतील कोणती अक्षरे रेघेबाहेर लिहावी लागतात?
८) भारताच्या
नकाशात चेन्नई-मुंबई- आणि चेन्नई-कोलकता जोडणाऱ्या दोन रेषांमध्ये किती अंशाचा कोन
होतो?
१०)सोबतच्या
चित्रात कोणकोणत्या आणि किती भौमितिक आकृत्या दिसतात?
१) आम्हाला
इस्रायलने यानातून चंद्रावर प्रयोगासाठी नेले; आम्ही अष्टपाद आहोत.
२) माझ्यात
पृथ्वीवरचे 75% ज्वालामुखी आणि 90% भूकंपकेंद्रे सामावली आहेत.
३) मी पृथ्वीवरची
सर्वात मोठी नदी आहे.
४) सस्तन
प्राण्यांमध्ये माझे डोळे सर्वात मोठे असतात.
५) भारतातल्या
नोबेल पारितोषिक विजेत्या नऊ व्यक्तींपैकी
पाच व्यक्तींचे मूळ गाव मी आहे.
६) आम्ही मानवी
शरीरात असतो कान-नाक-डोळे इत्यादींकडून मिळालेली माहिती मेंदूकडे पोचवतो.
७) मी एक भीतीचा
प्रकार आहे, ज्यामुळे लोकांना
ज्यांत अनेक छोटी छोटी भोके आहेत अशा पदार्थांची भीती वाटते.
८) चीनमधील वुहान
शहरात मी आढळलो. शहर सर्व बाजूंनी कडेकोट बंद केले तरी माझा प्रसार झालाच.
९) इव्हान
इव्हानोवीच रशियन अवकाशयानातून फिरून आला त्याच्यासारखीच मी भारतीय अवकाशयानातून
फिरून येणार
१०) माझ्या
डोळ्याला तीन पापण्या असतात आणि तिन्ही बंद असल्या तरी मला दिसते.
प्रश्न ३ - थोडक्यात उत्तर द्या – (गुण १०)
१) मानव, कपी व गिनी पिग वगळता बहुतेक सर्व सस्तन
प्राण्यांच्या शरीरात तयार होणारे जीवनसत्त्व कोणते?
२) 1 जीबी या एककाने कशाचे मापन करतात?
३) अॅक्सिस
बँकेच्या संबंधात वापरला जाणारा रंग कोणता?
४) आपल्या शरीरात
छोटे, बळकट आणि वर्तुळाकार
असलेले स्नायू कुठे कुठे असतात?
५) कोणते पक्षी
पाण्यात चोच बुडवतात आणि मग मान वर करून पाणी पितात?
६) कोणत्या
रोगाची लागण झाल्यानंतर रोगाची लक्षणे दिसायला 20 वर्षे लागतात?
७) गाईच्या
दूधापेक्षा आईच्या दुधामध्ये 200 पटीत असणारा घटक
कोणता?
८) जागतिक जल दिन
आणि भारतीय राष्ट्रीय नव वर्ष दिन यांमध्ये किती दिवसांचे अंतर असते?
९) समुद्र न
ओलांडता जास्तीत जास्त किती खंडांचा प्रवास करता येईल?
१०) हिंसक
व्यक्तिच्या शरीरात कोणते रसायन अधिक प्रमाणात तयार होते?
प्रश्न ४ - चूक
की बरोबर? ते स्पष्ट करून
लिहा. (गुण २०)
१) आदिवासींची
डोंगरातील शेती म्हणजे मक्याचे बियाणे मशागत कलेल्या शेतात नुसते फेकायचे.
२) प्रत्येक
प्रौढ भारतीय व्यक्तीला दररोज 24000 किलोकॅलरी
इतक्या अन्नाची गरज असते.
३) लहान
मुलांसमोर धूम्रपान करणाऱ्या घरच्यांमुळे त्यांच्या मुलांची दृष्टी सुधारते.
४) विदर्भांतील
कापूस पिकविणाऱ्या शेतकऱ्यांना आत्महत्त्या करण्याची वेळ आली कारण तिथे सिंचन सुविधा
नव्हती.
५) रोमन अंकात DC
- CD = CC
६) कावळे शंभर
वर्षे जगतात.
७) गालावर खळी
पडणे हे अनुवंशिक आहे.
८) गुळाचा रस
उन्हात वाळवला की पांढरी शुभ्र साखर होते.
९) पृथ्वीवरील
वातावरणामुळे ग्रहणात चंद्र लालसर दिसतो.
१०) वाळवंटात
विविध प्रकारचे प्राणी आढळून येतात.
प्रश्न ५ -
वैज्ञानिक कारण द्या– (गुण २०)
१) किटलीत पाणी
तापवताना पाणी गरम होईल तसतसा वाढणारा आवाज उकळी फुटली की बंद होतो.
२) ग्लायफोसेट
रसायन घटक असलेल्या तणनाशकांना बंदी घालावी अशी मागणी करण्यात येत आहे.
३) गोडाधोडाचे
जेवण करताना मुळा खाल्लेला असला तर ढेकर मुळ्याचीच येते.
४) बर्फाच्या
ट्रेला हात लावल्यावर हात चिकटतो.
५) समुद्रात पाऊस
पडला नाही की माशांचा दुष्काळ होतो.
६) उन्हाळ्यात
माठाच्या पाण्यात वाळा घालतात.
७) डोळे बंद करून
चालताना तोल सांभाळणे अवघड जाते.
८) आपला रेकॉर्ड
केलेला आवाज ऐकताना वेगळा वाटतो.
९) तापवल्यावर
मेण वितळते पण मीठ तडतडते.
१०) मृत्यूनंतर
नेत्रदान चार ते सहा तासात करावे लागते.
प्रश्न ६ -
सविस्तर उत्तर लिहा– (गुण ३०)
१) बियाण्याचे
नवीन वाण शोधण्याचा प्रयत्न करणाऱ्यांनी कोणकोणत्या गोष्टींचा विचार केला पाहिजे?
२) खाद्यपदार्थ
तयार करताना वापरल्या जाणाऱ्या वेगवेगळ्या क्रिया कोणत्या? ते स्पष्ट करा. उदा. भाजणे.
३) गुफांमधील
आदिमानवांनी काढलेली चित्रे किती जुनी आहेत हे कशावरून ठरवतात?
४) जंक फूड
खाण्यामुळे जे शारिरीक नुकसान होते ते कशाकशामुळे आणि कसेकसे होते?
५) ज्वालामुखी
क्षेत्रांच्या जवळ राहाण्याचे फायदे-तोटे कोणते?
६) डास मारणाऱ्या
बॅटीच्या कोणत्या विशिष्ट रचनेमुळे डास मरतात?
७)
लोकमाध्यमांमधून येणारे फोटो, व्हिडीओ यांची
सत्यता तपासण्यासाठी कोणते मार्ग आहेत?
८) लघुग्रह,
धुमकेतू आणि उल्का यात फरक काय?
९)
वरण-भात-तूप-मीठ-लिंबू कालवून एकत्र खाल्ले तर कोणकोणती पोषणद्रव्ये मिळतात?
इतकीच पोषणद्रव्ये मिळण्यासाठी दुसरा कोणता संच
सुचवाल?
१०) सागराची
किंवा महासागराची हद्द कशी ठरवतात?
प्रश्न ७ - चित्र
काढून उत्तरे द्या – (गुण १५)
१) थंडी, वारा, ऊन यापासून संपूर्ण शिराचे संरक्षण होण्यासाठी एका नव्या टोपीची रचना करा - जी
सहज बनवता येईल, स्वस्त असेल आणि
दीर्घकाळ टिकेल. आकृती काढा आणि तिचे उपयोग स्पष्ट करा.
२) पाण्यात चोच
बुडवून स्ट्रॉने ओढल्यासारखे पाणी पिणारे चार पक्षी कोणते?
३) खेळातले चार
फासे एकावर एक असे ठेवायचे की चारही बाजूंनी दिसणाऱ्या ठिपक्यांची संख्या समान
असेल.
प्रश्न ८ - करून
पहा – (गुण १५)
१) बटरपेपरवर
मासा चितारा. कात्रीने नीट कापून घ्या. माशाच्या मध्यावर एक भोक पाडा. परातीत पाणी
घ्या. ते संथ झाल्यावर त्यात कागदी मासा मध्यावर ठेवा. माशाच्या भोकात एक थेंब तेल
टाका. काय होते?
२) स्वच्छ
पायमोजे पायांत घाला. खुरट्या वनस्पती असलेल्या जागेवर पंधरा मिनिटे चाला. घरी
परतल्यावर मोज्यात अडकलेल्या विविध प्रकारच्या बिया हलके काढून बहीर्गोल भिंगातून
पहा. त्यांची चित्रे काढा व त्यांची नावे लिहा.
३) हवेचे आणि
पाण्याचे तापमान समान असले तरी एखादी गरम वस्तू हवेपेक्षा पाण्यात लवकर गार होते –
हे वाक्य तपासून पहा. त्यासाठी केलेल्या
प्रयोगाची कृती लिहा.
प्रश्न ९- निबंध
लिहा–(गुण १५)
वनस्पतींचे
आरोग्य धोक्यात?
2020 हे आंतरराष्ट्रीय
‘वनस्पती आरोग्य वर्ष’
आहे. वनस्पतींनी निर्माण केलेल्या ऑक्सिजन आणि
अन्नामुळे सगळ्या सृष्टीचे पोषण होते. वनस्पतींच्या मूलभूत गरजा कोणत्या असतात?
वनस्पतींचे आरोग्य कशावर अवलंबून असते? वनस्पतींचे आरोग्य माणूस व अन्य जीवजिवाणूंवर
कसे अवलंबून असते ? सृष्टी
राखण्यासाठी वनस्पतींचे आरोग्य राखले पाहीजे का? त्यासाठी आपण काय करू शकतो?
=================================
आपल्या उत्तर पत्रिका 15 फेब्रुवारीपर्यंत आम्हाला पाठवा.
मराठी
विज्ञान परिषद पुणे विभाग, टिळक स्मारक मंदिर, टिळक रस्ता, पुणे 411030.
संपर्क – शशी भाटे 9420732852, संजय मा. क. 9552526906
ENGLISH TRANSLATION
Vidnyan Ranjan Competition 2018
gNo entrance fee.gAttractive prizes. g You can find the answers to the questions given below, on your own, or by asking anyone, or by searching anywhere or performing the experiments yourself. g Answer as many questions as you can on a foolscap paper.
gSend your answers to - Marathi Vidnyan Parishad, Pune Vibhag,Tilak Smarak Mandir, Tilak Road, Pune 411030 before 15th February 2018.g Winners of the preliminary round will be announced on 20th February 2020.g Decisions of the judges will be considered final.
gThe final round will be held on 1st March 2020 at Pimpri Chihvad Science Park. gThe final round shall consist of practical experiments g Scores will be normalized across age groups and educational qualifications by giving bonus points according to the following tables -
Bonus Points: By Age Group
| |
Up to 13 years
|
6
|
14 to 16
|
4
|
17 to 20
|
2
|
41 to 60
|
2
|
61 to 80
|
4
|
Beyond 81 years
|
6
|
Bonus Points : By Educational Qualification
| |
Up to 5th Standard
|
10
|
Up to 7th Standard
|
9
|
Up to 10th Pass
|
7
|
Up to 12th Pass (Non science Branch)
|
5
|
Graduate (Non-Science Branch)
|
3
|
11th or higher (Science Branch)
|
0
|
Send your answer papers along with the following information -1.Full Name, 2 Address With PIN Code, 3.Telephone / Mobile Phone Number, 4 E-Mail ID, 5.Date of Birth
6.Educational Qualification 7.Occupation, 8.Bonus Points = Educational Qualification Bonus Points + Age Group Bonus Points
Question 1 - Observe and Answer (Marks 20)
1) What is the weight of a 10 rupees coin?
2) What are the differences seen in notes of Rs. 100 printed
in 2011 and 2018?
3) Place the palm of your right hand on a table, fold the
middle finger and lift all other fingers one at a time, starting from the
thumb. Write your observation.
4) If a day of a week occurs five times in a month, what is
the sum of its dates?
5) What is the sum of the dots on the opposite sides of a
cubical die?
6) What are the bodily effects you experience when you have
feeling of misgiving?
7) While writing on a double lined notebook which alphabets
in the Devanagari script extend beyond the lines?
8) On a map of India, what is the angle between the two
lines connecting Chennai - Mumbai and Chennai-Kolkata?
10) Which and how many geometric figures are visible in the
accompanying figure?
Question 2- Who am I?/ Who are we? (Marks 10)
1) Israel took us to the moon to experiment on us, we are
octopods.
2) I have 75% of the earth's volcanoes and 90% of earthquake
centers.
3) I am the largest river on the earth.
4) My eyes are the largest among four legged mammals.
5) I am a city – out of the nine Nobel laureates of India;
five belong to me.
6) We are in the human body and pass on the information from
the ears, nose and eyes etc. to the brain.
7) I am a type of phobia, which makes you afraid of anything
that has small holes or pores.
8) I originated in the city of Wuhan in China. Although the
city was closed on all sides, I spread to other areas.
9) I will travel through Indian space just like Ivan
Ivanovich travelled on a Russian spaceship.
10) My eyes have three eyelids and I can see even if these
are closed.
Question 3 - Answer in short - (Marks 10)
1) What vitamin is produced in most mammals except humans,
apes and guinea pigs?
2) What does the unit of 1 GB measure?
3) What is the color used in connection with Axis Bank?
4) Name the organs in our body that have small, strong, and
circular muscles?
5) Which birds first lower their neck, dip their beaks in
water and then raise their neck high to drink it?
6) Which disease takes 20 years to show symptoms after its
infection?
7) Which component has its quantity present 200 times in
mother's milk than in cow's milk?
8) How many days are there between the World Water Day and
the New Year Day of Indian National calender?
9) How many continents can one travel without crossing the
sea?
10) What chemicals are produced in large quantities in the
body of a violent person?
Question 4 –State whether the statements is right or
wrong and explain your answer. (Marks 20)
1) Farming for tribal hill farmers means merely randomly
throwing the maize grains in their cultivated fields.
2) Every Indian adult needs about 24000 kcal of food daily.
3) Smokers who smoke in front of their children improve
their children's eyesight.
4) The cotton farmers in Vidarbha had to commit suicides
because there was no irrigation facility.
5) In Roman numerals DC - CD = CC
6) The crow lives for a hundred years.
7) Facial dimples are dominant genetic traits.
8) The juice of the jaggery dried under the sun turns to
white sugar.
9) The moon looks reddish in colour during eclipse due to
the atmosphere on earth.
10) Highly diverse kinds of living beings are found in the
desert.
Question 5- Give scientific reasons - (Marks 20)
1) The noise of bubbles in a kettle rises on heating but
stops as the water boils.
2) It is demanded that weedicides containing glyphosate
chemicals be banned.
3) During a meal though we eat a variety of food items like
desserts along with a little radish; the burp consists mainly of radish only.
4) Why does your finger stick to an ice tray in a
refrigerator?
5) Acute shortage of marine fish occurs when it does not
rain in the sea.
6) In summer, we put khus (Vetiver) in an earthen pot which
is used for drinking water.
7) Keeping your balance is difficult with eyes closed.
8) When you listen to your voice in a recording, it sounds
different than the voice you're used to hearing.
9) After heating, wax melts but salt decrepitates.
10) Retina must be removed within four to six hours after
death of an eye donor.
Question 6 - Write Answers in details - (Marks 30)
1) What things should be considered by people looking for
new seed varieties?
2) Describe different activities used in preparing food?
e.g. roasting.
3) How is it decided how old the pictures drawn by the
primitive humans living in the caves are?
4) What physical harm is caused by eating junk food and how?
5) What are the advantages and disadvantages of living near
volcanic areas?
6) Which specific part in the design of the bug zappers (mosquito
bats) causes mosquitoes to die?
7) What are the ways to check the authenticity of photos,
videos used in the media?
8) What is the difference between asteroids, comets and
meteors?
9) What nutrients do you get when you eat dal-cooked
rice-ghee-salt and lemon all mixed together? What other food mixture would you
recommend to get the same nutrients?
10) How do you determine the boundaries of a sea or a ocean?
Question 7 - Answer by drawing an image. - (Marks 15)
1) Design a new hat to protect your head against cold, wind
and sun - which can be easily made, is cheap, and will last long. Draw a diagram
and explain its uses.
2) Draw images of any four birds that suck and drink water
as if their beaks are straws?
3) Keep the four cubical dies one over the other so that the
number of dots appearing on all four sides is equal.
Question 8 - Try doing this - (Marks 15)
1) Draw a fish on butter paper. Cut out its shape with
scissors. Cut a small hole in the middle of the fish. Take water in a bowl.
Place the paper fish on the surface of water. As it becomes still, add a drop
of oil in the fish hole. Describe what happens.
2) Put clean socks on your feet. Go walking for fifteen
minutes on ground that has brush or short bushes. On returning, remove the
various seeds that are stuck in the socks. Observe them through a convex lens.
Draw pictures of the seeds and name them.
3) A hot object immersed in water cools faster than when
kept in air of the same temperature - check veracity of this statement. Write
down the procedure of this experiment to prove the statement.
Question 9- Write an essay - (Marks 15)
Is plant health under threat?
विज्ञान रंजन
स्पर्धा 2020 (हिन्दी)
प्रश्नपत्र
प्रश्न 1 - निरीक्षण करें और उत्तर दें
(अंक 10)
1) 10 रुपये के सिक्के का वजन क्या है?
2) 2011 तथा 2018 में छपे 100 रुपये के
नोट में क्या अंतर है?
3) अपने दाहिने हाथ को मेज पर रखें और
मध्य उंगली को मोड़ें और अंगूठे से अंगुली तक एक बार में एक उंगली उठाएं। अपना
अवलोकन लिखें।
4) यदि कैलेंडर में एक महीने में एक
वार पाँच बार होता है, तो इसकी
तारीखों का योग क्या है?
5) एक घनाकार पासे की विरूद्ध बाजूओं
पर दिखनेवाले चिन्दियों का योग क्या है?
6) जब आप कंपकंपी महसूस कर रहे हों तो
आपके शरीर पर क्या प्रभाव पड़ते हैं?
7) दो पंक्तियों में लिखते समय,
देवनागरी लिपि
में किन वर्णों को पंक्ति से बाहर लिखे जाने की आवश्यकता है?
8) भारत के नक्शे में, चेन्नई-मुंबई और चेन्नई-कोलकाता को
जोड़ने वाली दो लाइनों के बीच का कोण क्या है?
9) महाराष्ट्र के नक्शे पर सबसे पूर्वी
समुद्र तटीय स्थान कौन सा है?
10) साथ वाली आकृती में कौन से और
कितने ज्यामितीय आंकड़े दिखाई दे रहे हैं?
प्रश्न २ - मैं कौन हूँ?/ हम कौन है? (अंक 10)
1) इज़राइल हमें प्रयोग करने के लिए चाँद
पर ले गया, हम अष्टपाद
हैं।
2) मेरे पास पृथ्वी के 75% ज्वालामुखी हैं और 90% भूकंप केंद्र हैं।
3) मैं पृथ्वी पर सबसे बड़ी नदी हूँ।
4) मेरी आँखें चार पैरों वाले स्तनधारियों
में सबसे बड़ी हैं।
5) मैं उन नौ व्यक्तियों में से पाँच
लोगों का मूल गाँव हूँ, जिन्होंने
भारत में नोबेल पुरस्कार जीता था।
6) हम मानव शरीर में हैं और कान और नाक
और आंखों आदि से प्राप्त जानकारी मस्तिष्क तक पहुँचाते हैं।
7) मैं एक प्रकार का डर हूँ, मेरे होने से लोग कई छोटे छेदों से
डरते हैं।
8) मैं चीन के वुहान शहर में उत्पन्न
हुआ। हालाँकि शहर हर तरफ से बंद था, लेकिन मैं फैल गया।
9) जैसे इवान इवानोविच रूसी अंतरिक्ष
यान पर यात्रा करके आया वैसे मैं भारतीय अंतरिक्ष से होकर आऊँगी।
10) मेरी आँखों की तीन पलकें हैं और ये
बंद होने के बावजूद मैं देख सकता हूँ ।
प्रश्न 3 - संक्षेप में उत्तर - (अंक 10)
1) मनुष्य, कपि और गिनी पिग को छोड़कर अधिकांश
स्तनधारियों में कौन सा विटामिन उत्पन्न होता है?
2) 1 जीबी की इकाई क्या मापती है?
3) एक्सिस बैंक के संबंध में किस रंग का
उपयोग किया जाता है?
4) हमारे शरीर के उन अंगों का नाम बताइए
जिनकी छोटी, मजबूत
और वृत्ताकार मांसपेशियाँ हैं?
5) कौन से पक्षी पहले अपनी गर्दन को
नीचे करते हैं, अपनी
चोंच को पानी में डुबाते हैं और फिर इसे पीने के लिए अपनी गर्दन ऊँची करते हैं?
6) संक्रमण के बाद कौन सी बीमारी के लक्षण
दिखने में 20 साल लगते हैं?
7) गाय के दूध की तुलना में माँ के दूध
में किसकी मात्रा 200
गुना अधिक होती है?
8) विश्व जल दिवस और भारतीय राष्ट्रीय
कैलेंडर के नए साल के बीच कितने दिन हैं?
9) समुद्र को पार किए बिना कोई कितने
महाद्वीपों की यात्रा कर सकता है?
10) हिंसक व्यक्ति के शरीर में बड़ी
मात्रा में कौन से रसायन उत्पन्न होते हैं?
प्रश्न 4 - निवेदन सही या गलत? स्पष्ट कीजिए। (अंक 20)
1) आदिवासी पहाड़ी खेती का मतलब है कि मक्का
के बीजों को खेतों में बेतरतीब ढंग से फेंकना।
2) प्रत्येक भारतीय वयस्क को प्रतिदिन
लगभग 24000
किलो कैलोरी भोजन की आवश्यकता होती है।
3) छोटे बच्चों के सामने धूम्रपान करने
वाले अपने बच्चों की आंखों की रोशनी में सुधार करते हैं।
4) विदर्भ में कपास की खेती करने वाले किसानों
को आत्महत्या करनी पड़ी क्योंकि सिंचाई की कोई सुविधा नहीं थी।
5) रोमन अंकों में DC - CD = CC
6) कौआ सौ वर्ष तक जीवित रहता है।
7) चेहरे के हिलकोरे आनुवंशिक लक्षण हैं।
8) धूप में सुखाए गए गुड़ का रस सफेद चीनी
में बदल जाता है।
9) पृथ्वी पर वायुमंडल के कारण ग्रहण के
दौरान चंद्रमा का रंग लाल दिखता है।
10) रेगिस्तान में अत्यधिक विविध प्रकार के
जीव पाए जाते हैं।
प्रश्न 5 - वैज्ञानिक कारण दीजिए - (अंक
20)
1) केतली में पानी के बुलबुलों का शोर
गर्म होने पर उठता है लेकिन पानी के उबलने से रुक जाता है।
2) यह मांग की जाती है कि ग्लाइफोसेट
रसायन युक्त खरपतवारनाशीयों पर प्रतिबंध लगाया जाए।
3) भोजन के दौरान, हालांकि हम थोड़ी मूली के साथ-साथ कई
प्रकार के खाद्य पदार्थों को भी खाते हैं, डकार
मुख्य रूप से मूली की ही होती है।
4) आपकी उंगली एक रेफ्रिजरेटर में बर्फ
की ट्रे से क्यों चिपकती है?
5) समुद्री मछलियों की तीव्र कमी तब
होती है जब समुद्र में बारिश नहीं होती है।
6) गर्मियों में, हम मिट्टी के बर्तन में पानी भर के खुस
(वेटिवर) डालते हैं।
7) आंखें बंद करके अपना संतुलन बनाए
रखना मुश्किल है।
8) आपकी रिकॉर्ड की गई आवाज़ को सुनने
में अलग लगती है।
9) गर्म करने के बाद, मोम पिघल जाता है लेकिन नमक कड़कड़न
करता है।
10) नेत्रदाता की मृत्यु के चार से छह घंटे के भीतर
रेटिना को हटा दिया जाना चाहिए।
प्रश्न 6 - विस्तृत उत्तर लिखें - (अंक
30)
1) नई बीज किस्मों की तलाश कर रहें
लोगों को किन चीजों पर विचार करना चाहिए?
2) भोजन तैयार करने में प्रयुक्त विभिन्न
गतिविधियों का वर्णन करें? जैसे भूनना।
3) गुफाओं में आदिम लोगों द्वारा लिए
गए चित्र कैसे निर्धारित करते हैं कि वे कितने पुराने हैं?
4) जंक फ़ूड खाने से होने वाले शारीरिक
नुकसान क्या और कैसे होते हैं?
5) ज्वालामुखी क्षेत्रों के पास रहने
के क्या फायदे और नुकसान हैं?
6) बग जैपर (मच्छर चमगादड़) के डिजाइन में
कौन सा विशिष्ट हिस्सा मच्छरों के मरने का कारण बनता है?
7) मीडिया में उपयोग किये जानेवाले
फोटो, वीडियो
की प्रामाणिकता की जांच करने के तरीके क्या हैं?
8) क्षुद्रग्रह, धूमकेतु और उल्का के बीच अंतर क्या है?
9) दाल-चावल-घी-नमक-नींबू के साथ खाने
पर क्या पोषक तत्व मिलते हैं? वही पोषक तत्व प्राप्त करने के लिए आप कोई अन्य
खाद्य मिश्रण सुझाएंगे?
10) सागर या महासागर की सीमा का
निर्धारण कैसे करते हैं?
प्रश्न 7 - चित्र बनाकर उत्तर दीजिए। -
(अंक 15)
1) ठंड, हवा
और धूप से अपने सिर की रक्षा के लिए एक नई टोपी डिज़ाइन करें - जिसे आसानी से
बनाया जा सकता है, सस्ती है, और लंबे समय तक चलेगी। एक आरेख बनाएं और इसके
उपयोग की व्याख्या करें।
2) किसी भी चार पक्षियों के चित्र
बनाएं जो चूसते हैं और पानी पीते हैं जैसे कि उनके चोंच स्ट्रॉ हैं?
3) चार घनाकार पासों को एक के ऊपर एक
रखें ताकि चारों तरफ दिखने वाले चिन्दिओं की संख्या बराबर हो।
प्रश्न 8 – कर के देखो - (अंक 15)
1) मक्खन कागज पर एक मछली ड्रा करे।
कैंची से उसका आकार काट लें। मछली के बीच में एक छोटा सा छेद काटें। एक कटोरे में
पानी लें। कागज की मछली को पानी की सतह पर रखें। जैसा कि यह धीमा हो जाता है, मछली के छेद में तेल की एक बूंद डालें। बताइए
क्या होता है।
2) अपने पैरों पर साफ मोजे रखें। जमीन
पर पंद्रह मिनट तक टहलें जिसमें ब्रश या छोटी झाड़ियाँ हों। वापस लौटने पर, मोज़े में फंसे विभिन्न बीजों को हटा दें। एक
उत्तल लेंस के माध्यम से उन्हें देखें। बीजों के चित्र बनाएं और उनके नाम लिखें।
3) पानी में डूबी एक गर्म वस्तु उसी
तापमान की हवा में रखे जाने की तुलना में तेजी से ठंडी हो जाती है - इस वाक्य को
जांचें। उसके लिए प्रयोग लिखिए।
प्रश्न 9 - निबंध लिखिए - (अंक 15)
पौधों के स्वास्थ्य के लिए खतरा?
2020 इंटरनेशनल 'प्लांट हेल्थ ईयर' है। पौधों द्वारा उत्पन्न ऑक्सीजन और भोजन पूरी
सृष्टि का पोषण करता है। पौधों की बुनियादी जरूरतें क्या हैं? पौधों के स्वास्थ्य के लिए कौन से कारक
जिम्मेदार हैं? पौधों का स्वास्थ्य मनुष्यों और अन्य
जीवों पर कैसे निर्भर करता है? क्या सृष्टि के संरक्षण के लिए पौधों
के स्वास्थ्य को बनाए रखना चाहिए?
इसके
लिए हम क्या कर सकते हैं?
વિદ્યાન રંજન સ્પર્ધા 2020
* પ્રવેશ ફી નહીં.* અટ્રેક્ટિવ ઇનામો. * તમે નીચે આપેલા પ્રશ્નોના જવાબો તમારા પોતાના પર, અથવા કોઈને પણ પૂછવા
દ્વારા અથવા ક્યાંય પણ શોધીને અથવા જાતે પ્રયોગો કરીને શોધી શકો છો. * મરાઠીમાં ફલસ્કપ કાગળ પર
જેટલા પ્રશ્નો ભો થઈ શકે તેના જવાબો આપો. 15 ફેબ્રુઆરી 2018 પહેલા તમારા
જવાબો મોકલો - મરાઠી વિદ્યાન પરિષદ, પુણે વિભા, તિલક સ્મારક
મંદિર, તિલક રોડ, પુના 411030. * પ્રારંભિક
રાઉન્ડના વિજેતાઓની જાહેરાત 20 ફેબ્રુઆરી 2020 ના રોજ કરવામાં
આવશે. ન્યાયાધીશોના નિર્ણયને અંતિમ માનવામાં આવશે. * અંતિમ રાઉન્ડ 1 March 2020 ના રોજ પુણેમાં યોજાશે. * અંતિમ રાઉન્ડમાં
વ્યવહારિક પ્રયોગો હશે. * નીચે આપેલા કોષ્ટકો
અનુસાર બોનસ પોઇન્ટ આપીને વય જૂથો અને શૈક્ષણિક લાયકાતોમાં સ્કોર્સને સામાન્ય
બનાવવામાં આવશે –
સ્પર્ધકની લાયકાત અને
ઉંમરને જોતા, સ્પર્ધકોને કૌંસમાં સૂચવ્યા મુજબ લીડ સ્કોર આપવામાં આવશે.
શિક્ષણ: પાંચમા થી (10) સાતમું થી (9) દસમા થી (7) બારમું થી (5) ડિગ્રી (3) વિજ્ાન (0)
યુગ: 13 થી (6), 14 થી 16 (4), 17 થી 20 (2), 21 થી 40 (0), 41 થી 60 (2), 61 થી 80 (4), 81 થી 6 (6)
નીચે આપેલ માહિતી સાથે
તમારા જવાબ પત્ર મોકલો –
1 સંપૂર્ણ નામ, 2 પિન કોડ સાથેનું સરનામું,
3. ટેલિફોન / મોબાઇલ ફોન નંબર, 4 ઇ-મેઇલ આઈડી, 5. જન્મ તારીખ
6. શૈક્ષણિક લાયકાત 7. વ્યવસાય, 8. લીડ સ્કોર =
શૈક્ષણિક લાયકાત લીડ સ્કોર + વય જૂથ લીડ સ્કોર
પ્રશ્ન 1 - અવલોકન અને જવાબ
(ગુણ 20)
1) 10 રૂપિયાના સિક્કાનું વજન કેટલું છે?
2) 2011 અને 2018 માં મુદ્રિત 100 રૂપિયાની
નોટોમાં શું તફાવત જોવા મળે છે?
3) તમારા જમણા હાથની હથેળીને ટેબલ પર મૂકો,
મધ્યમ આંગળીને ગડી કરો અને અન્ય બધી આંગળીઓને એક સમયે અંગૂઠોથી શરૂ કરો.
તમારું નિરીક્ષણ લખો.
4) જો અઠવાડિયાનો દિવસ મહિનામાં પાંચ વખત આવે છે,
તો તેની તારીખોનો સરવાળો કેટલો છે?
5) ક્યુબિકલ ડાઇની વિરુદ્ધ બાજુઓ પર બિંદુઓનો
સરવાળો કેટલો છે?
6) જ્યારે તમને ખોટી લાગણી થાય ત્યારે તમે શારીરિક
અસરો શું અનુભવો છો?
7) ડબલ લાઇનવાળી નોટબુક પર લખતી વખતે દેવનાગરી
લિપિમાં કયા મૂળાક્ષરો લીટીઓથી આગળ વધે છે?
8) ભારતના નકશા પર, ચેન્નાઈ - મુંબઇ
અને ચેન્નાઈ-કોલકાતાને જોડતી બે લાઇનો વચ્ચેનો ખૂણો શું છે?
9) મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના નકશાનો સંદર્ભ લો અને તેના
પર પૂર્વમાં સૌથી વધુ આવેલા બીચને નામ આપો.
10) સાથેની આકૃતિમાં કયા અને કેટલા ભૌમિતિક આંકડાઓ
દેખાય છે?
પ્રશ્ન 2- હું / અમે કોણ?
(ગુણ 10)
1) ઇઝરાઇલ અમને પ્રયોગ કરવા માટે ચંદ્ર પર લઈ ગયો,
અમે ઓક્ટોપોડ્સ છીએ.
2) મારી પાસે પૃથ્વીના 75% જ્વાળામુખી અને 90% ભૂકંપ કેન્દ્રો
છે.
3) હું પૃથ્વી પરની સૌથી મોટી નદી છું.
4) ચાર પગવાળા સસ્તન પ્રાણીઓમાં મારી આંખો સૌથી
મોટી છે.
5) હું એક શહેર છું - ભારતના નવ નોબેલ
વિજેતાઓમાંથી; પાંચ મારા છે.
6) આપણે માનવ શરીરમાં છીએ અને કાન, નાક અને આંખો
વગેરેની માહિતી મગજ સુધી પહોંચાડીએ છીએ.
7) હું એક પ્રકારનો ફોબિયા છું, જે તમને નાના
છિદ્રો અથવા છિદ્રોવાળી કોઈપણ વસ્તુથી ભયભીત કરે છે.
8) હું મૂળ ચીનના વુહાન શહેરમાં આવ્યો છું. તેમ
છતાં શહેર બધી બાજુથી બંધ હતું, પરંતુ હું અન્ય
વિસ્તારોમાં ફેલાઈ ગયો.
9) ઇવાન ઇવાનવિચે રશિયન સ્પેસશીપ પર મુસાફરી કરી
હતી તે જ રીતે હું ભારતીય અવકાશમાંથી પસાર થઈશ.
10) મારી આંખોમાં ત્રણ પોપચા છે અને કે આ બંધ હોય
તો પણ હું જોઉં છું.
પ્રશ્ન 3 - ટૂંકમાં જવાબ -
(ગુણ 10)
1) સસ્તન પ્રાણીઓમાં માણસો, ચાળા અને ગિનિ
પિગ સિવાય કયા વિટામિનનું ઉત્પાદન થાય છે?
2) 1 જીબીનું એકમ શું માપે છે?
3) એક્સિસ બેંક સાથે જોડાણમાં કયો રંગ વપરાય છે?
4) આપણા શરીરના નાના, મજબૂત અને
ગોળાકાર સ્નાયુઓનાં અવયવોને નામ આપો?
5) કયા પક્ષીઓ પહેલા પોતાની ગરદન નીચે કરે છે,
ચાંચને પાણીમાં ડુબાડે છે અને પછી તેને પીવા માટે તેની ગરદન ?ંચી કરે છે?
6) કયો રોગ તેના ચેપ પછીના લક્ષણો બતાવવામાં 20 વર્ષ લે છે?
7) ગાયના દૂધ કરતાં માતાના દૂધમાં કયો ઘટક 200 વખત હોય છે?
8) વિશ્વ જળ દિવસ અને ભારતીય રાષ્ટ્રીય કેલેન્ડરના
નવા વર્ષ દિવસ વચ્ચે કેટલા દિવસો છે?
9) સમુદ્ર પાર કર્યા વિના કોઈ કેટલા ખંડોની
મુસાફરી કરી શકે છે?
10) હિંસક વ્યક્તિના શરીરમાં કયા રસાયણોનું મોટા
પ્રમાણમાં ઉત્પાદન થાય છે?
પ્રશ્ન 4 - સ્ટેટમેન્ટ કરો કે
નિવેદનો યોગ્ય છે કે ખોટા છે અને તમારા જવાબો સમજાવો. (ગુણ 20)
1) આદિજાતિ પર્વતીય ખેડુતો માટે ઉછેરનો અર્થ એ છે
કે માત્ર ખેતરમાં મકાઈના દાણા ફેંકી દો.
2) દરેક ભારતીય પુખ્ત વયે દરરોજ આશરે 24000 કેસીએલ ખોરાકની
જરૂર હોય છે.
3) ધૂમ્રપાન કરનારાઓ જેઓ બાળકોની આગળ ધૂમ્રપાન કરે
છે તેમના બાળકોની દૃષ્ટિ સુધારે છે.
4) સિંચાઈની સુવિધા ન હોવાથી વિदर्भના કપાસના
ખેડુતોને આત્મહત્યા કરવી પડી હતી.
5) રોમન અંકોમાં DC - CD = CC
6) કાગડો સો વર્ષ સુધી જીવે છે.
7) ચહેરાના ડિમ્પલ્સ પ્રભાવશાળી આનુવંશિક લક્ષણો
છે.
8) સૂર્યની નીચે સુકાતા ગોળનો રસ સફેદ ખાંડમાં
ફેરવાય છે.
9) પૃથ્વીના વાતાવરણને કારણે ગ્રહણ દરમિયાન ચંદ્ર
લાલ રંગનો દેખાય છે.
10) રણમાં અત્યંત વૈવિધ્યપુર્ણ જીવંત પ્રાણીઓ જોવા
મળે છે.
પ્રશ્ન 5- વૈજ્ાનિક કારણો
આપો - (ગુણ 20)
1) કીટલમાં પરપોટાઓનો અવાજ ગરમ થવા પર ઉભરે છે પરંતુ
પાણી ઉકળતાની સાથે જ અટકી જાય છે.
2) એવી માંગ કરવામાં આવે છે કે ગ્લાયફોસેટ
કેમિકલ્સ ધરાવતી નીંદણ દવાઓ પર પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ.
3) ભોજન દરમ્યાન આપણે મીઠાઇની સાથે વિવિધ પ્રકારની
ખાદ્ય ચીજો ખાઈએ છીએ; બર્પમાં મુખ્યત્વે ફક્ત મૂળો જ હોય છે.
4) તમારી આંગળી રેફ્રિજરેટરમાં આઇસ આઇસ પર કેમ
વળગી છે?
5) દરિયામાં વરસાદ ન આવે ત્યારે દરિયાઈ માછલીઓની
તીવ્ર તંગી સર્જાય છે.
6) ઉનાળામાં આપણે માટીના વાસણમાં ખુસ (વેટિવર)
નાખીએ છીએ જે પીવાના પાણી માટે વપરાય છે.
7) આંખો બંધ થવાથી તમારું સંતુલન રાખવું મુશ્કેલ
છે.
8) જ્યારે તમે કોઈ રેકોર્ડિંગમાં તમારો અવાજ
સાંભળો છો, ત્યારે તે અવાજ કરતાં અલગ લાગે છે જેનો તમે
સાંભળવાનો છો.
9) ગરમ કર્યા પછી, મીણ ઓગળે છે
પરંતુ મીઠું બગડે છે.
10) આંખ દાતાના મૃત્યુ પછી ચારથી છ કલાકની અંદર
રેટિનાને દૂર કરવી આવશ્યક છે.
પ્રશ્ન 6 - વિગતોમાં જવાબો
લખો - (ગુણ 30)
1) લોકો બીજની નવી જાતો શોધીને કઈ બાબતો ધ્યાનમાં
લેવી જોઈએ?
2) ખોરાક તૈયાર કરવા માટે વપરાયેલી વિવિધ
પ્રવૃત્તિઓ વર્ણવો? (શેકેલા)
3) ગુફામાં રહેતા આદિમ મનુષ્ય દ્વારા દોરેલા
ચિત્રો કેટલા જૂના છે તે કેવી રીતે નક્કી થયું?
4) જંક ફૂડ ખાવાથી શું શારીરિક નુકસાન થાય છે અને
કેવી રીતે?
5) જ્વાળામુખીવાળા વિસ્તારોની નજીક રહેતા ફાયદા
અને ગેરફાયદા શું છે?
6) બગ ઝેપર્સ (મચ્છર બેટ) ની રચનામાં કયા ચોક્કસ
ભાગથી મચ્છર મરી જાય છે?
7) મીડિયામાં ઉપયોગમાં લેવાતા ફોટા, વિડિઓઝની
પ્રામાણિકતાને તપાસવાની કઈ રીતો છે?
8) એસ્ટરોઇડ, ધૂમકેતુ અને
ઉલ્કાઓ વચ્ચે શું તફાવત છે?
9) જ્યારે તમે દાળ-રાંધેલા ભાત-ઘી-મીઠું અને લીંબુ
બધા ભેળવીને ખાશો ત્યારે તમને કયા પોષક તત્વો મળે છે? સમાન પોષક
તત્ત્વો મેળવવા માટે તમે બીજા કયા ખાદ્ય મિશ્રણની ભલામણ કરશો?
10) તમે સમુદ્ર અથવા સમુદ્રની સીમાઓ કેવી રીતે
નક્કી કરો છો?
પ્રશ્ન 7 - એક છબી દોરવા
દ્વારા જવાબ. - (ગુણ 15)
1) તમારા માથાને ઠંડા, પવન અને સૂર્ય
સામે રક્ષણ આપવા માટે નવી ટોપી ડિઝાઇન કરો - જે સરળતાથી બનાવી શકાય છે, સસ્તી છે અને
લાંબી ચાલશે. આકૃતિ દોરો અને તેના ઉપયોગો સમજાવો.
2) કોઈપણ ચાર પક્ષીઓની છબીઓ દોરો કે જે પાણી પી લે
છે અને પીવે છે જેમ કે તેની ચાંચ સ્ટ્રો છે?
3) ચાર ઘન મરીને એક બીજા ઉપર રાખો જેથી બધી ચારે
બાજુ દેખાતા બિંદુઓની સંખ્યા બરાબર હોય.
પ્રશ્ન 8 - આ કરવાનો પ્રયાસ
કરો - (ગુણ 15)
1) માખણના કાગળ પર માછલી દોરો. તેના આકારને કાતરથી
કાપો. માછલીની વચ્ચે એક નાનો છિદ્ર કાપો. બાઉલમાં પાણી લો. પાણીની સપાટી પર કાગળની
માછલી મૂકો. જેમ તે સ્થિર થાય છે, માછલીના છિદ્રમાં એક
ટીપું તેલ ઉમેરો. શું થાય છે તેનું વર્ણન કરો.
2) તમારા પગ પર સ્વચ્છ મોજાં મૂકો. બ્રશ અથવા
ટૂંકા છોડોવાળી જમીન પર પંદર મિનિટ ચાલવા જાઓ. પાછા ફર્યા પછી, મોજામાં અટવાયેલા
વિવિધ બીજને દૂર કરો. તેમને બહિર્મુખ લેન્સ દ્વારા અવલોકન કરો. બીજનાં ચિત્રો દોરો
અને નામ આપો.
3) પાણીમાં ડૂબેલ ગરમ પદાર્થ સમાન તાપમાનની હવામાં
રાખવામાં આવે છે તેના કરતા ઝડપથી ઠંડુ થાય છે - આ વિધાનની સચોટતા તપાસો. નિવેદન
સાબિત કરવા માટે આ પ્રયોગની પ્રક્રિયા લખો.
પ્રશ્ન 9- નિબંધ લખો - (ગુણ
15)
શું છોડનું આરોગ્ય જોખમમાં છે?
2020 એ છોડ આરોગ્યનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ છે. છોડ
દ્વારા ઉત્પાદિત ઓક્સિજન અને ખોરાક પૃથ્વી પરના આખા જીવનનું પોષણ કરે છે. છોડની
મૂળભૂત જરૂરિયાતો શું છે? છોડના સ્વાસ્થ્ય માટે કયા
પરિબળો જવાબદાર છે? છોડનું આરોગ્ય મનુષ્ય અને અન્ય જીવો પર કેવી
રીતે આધાર રાખે છે? પૃથ્વી પર જીવન બચાવવા માટે છોડનું આરોગ્ય
જાળવવું જોઈએ? આપણે તેના માટે શું કરી શકીએ?
मागील वर्षांच्या प्रश्नावल्या पहा -
विज्ञान रंजन
स्पर्धा 2019
प्रवेशमूल्य नाही आकर्षक बक्षिसे खालील प्रश्नांची उत्तरे स्वत:च्या
मनाने, कोणालाही विचारून, इतरत्र शोधून, प्रत्यक्ष
प्रयोग करून मिळविता येतील. उत्तरे फुलस्केप कागदावर लिहून 12 फेब्रुवारी 2019 पर्यंत
मराठी विज्ञान
परिषद, पुणे विभाग. टिळक स्मारक मंदिर, टिळक रस्ता, पुणे 411030 येथे पोचवावीत. प्राथमिक विजेत्यांची नावे 20 फेब्रुवारीला जाहीर केली जातील. परीक्षकांचा निर्णय अंतिम राहील
प्राथमिक विजेत्यांची अंतिम
फेरी 28 फेब्रु. ते 2 मार्च काळात - गांधी विज्ञान संमेलन, सेवाग्राम, वर्धा येथे
होईल
शैक्षणिक पात्रता आणि वय लक्षात घेऊन
स्पर्धकांना कंसात लिहील्याप्रमाणे पुढावा गुण देण्यात येतील.
शिक्षण: पाचवीपर्यंत(10), सातवीपर्यंत (9), दहावीपर्यंत (7), बारावीपर्यंत*(5), पदवीपर्यंत*(3),*शास्त्र-शाखा असल्यास (0)
वय वर्षे:13पर्यंत (6), 14 ते 16 (4), 17 ते 20 (2), 21 ते 40 (0), 41 ते 60 (2) ,61 ते 80 (4), 81च्यावर (6).
आपल्या उत्तरपत्रिकेसोबत पुढील
माहिती लिहून पाठवावी -
1. संपूर्ण
नाव, 2. पत्ता (पिनकोडसह),
3. संपर्कासाठी दूरध्वनी / भ्रमणभाष, 4. ई-मेल
5. जन्मतारीख, 6. शिक्षण, 7. व्यवसाय, 8. पुढावा गुण – शिक्षणानुसार +
वयानुसार (वरील नियम पहा)
प्रश्नावली
प्र. 1 – निरीक्षण करून उत्तरे द्या. (गुण 10)
1)
कॅरम बोर्डच्या मधल्या वर्तुळाचा
व्यास सोंगटीच्या व्यासाच्या किती पट असतो?
2)
सुईचा नंबर कोणत्या गुणधर्माशी
निगडीत असतो?
3)
उभे राहून, गुडघ्यावर बसून आणि मांडी घालून तुमच्या येणाऱ्या उंचीचे गुणोत्तर लिहा.
4)
शेततळ्यातल्या प्लास्टिकचा पन्हा
किती असतो?
5)
कुत्री कोणत्या दिशेला तोंड करून
विष्ठा टाकतात?
6)
4 फेब्रुवारी
2019ला पहाटेच्या अंधारात पूर्वेला दिसणाऱ्या ठळक चांदण्या कोणत्या?
7)
काजे करण्याचे मशीनवर काजे कसे होते?
8)
झोप लागत असताना कोणत्या क्रमाने
आपल्या शारीरिक क्रिया बंद होत जातात?
9)
बाटलीतल्या शीतपेयात थोडे दूध
घातले तर?
10)
वजन काट्यावर ताठ उभे राहून
केलेले वजन आणि वाकून केलेले वजन यात कोणता फरक पडतो?
प्र. 2 – खालील विधानांमधील मी कोण? (गुण 10)
1)
मी चंद्रावरील पाण्याचा शोध लावणारा
भारतीय आहे.
2)
ऑगस्ट 2018 मध्ये डेहराडून ते दिल्ली हे उड्डाण मी जैव इंधनावर केले.
3)
मी आकड्यात माहिती जमा करून
विश्लेषण करतो आणि व्यवहारात उपयोग सांगतो.
4)
रंग गुलाबी गर पांढरा आत काळ्या बियांचा
पसारा.
5)
मी कोणत्याही जमिनीत उगवणारे तेल बी
6)
मी एक रेशमासारखा पण कृत्रिम
धागा.
7)
एकासारख्या आम्ही दोघी । भेटत
नाही कधी ।।
8)
मी सातातले एक. पांढरेशुभ्र, गारेगार आणि जगात एक नंबर वादळी.
9)
पावसाळ्यात सर्वाधिक ओला कचरा
आम्ही संपवतो.
10)
मी हरवलो तर काय होईल असे
वाटणाऱ्या भावनेला नोमोफोबिया म्हणतात, मी कोण?
प्र. 3 – चूक की बरोबर? (गुण 20)
चूक असल्यास
दुरुस्त करा
1)
राजस्थान तापला तर भारतभर चांगला
पाऊस होतो.
2)
सर्व प्लास्टिक जैवविघटनशील
असतात.
3)
हवा कधी न संपणारे नैसर्गिक
संसाधन आहे.
4)
अंधारात फोटो क्ष किरण वापरून
काढतात
5)
तलावातल्या बोटीतला माणूस किनाऱ्याकडे
तोंड करून चालला तर बोट किनाऱ्याकडे जाईल.
6)
आपल्या उंचीच्या निम्म्या
उंचीच्या आरशात आपली प्रतिमा निम्मी दिसते.
7)
पृथ्वीवरील सर्व लोकांनी एकाच
वेळी उंच उडी मारली तर पृथ्वीची गती कमी होईल.
8)
चंद्रामुळे सूर्यग्रहण बुध, गुरु, शुक्र मुळे पिधान होते.
9)
उकळत्या पाण्यातल्या बुडबुड्यात ऑक्सिजन
असतो.
10)
आपला रोग दुसऱ्याला दिल्यावर आपण
बरे होतो.
प्र. 4 – शास्त्रीय कारणे लिहा. (गुण 20)
1)
त्वचेखालच्या रक्तवाहिन्या निळसर
हिरवट दिसतात.
2)
सकाळी उठल्यावर डोळ्याला चिपडे
आलेली असतात.
3)
घामाला वास असतो पण अश्रूंना वास
नसतो.
4)
ज्वलनशील माल नेणाऱ्या ट्रकच्या
मागच्या बाजूला धातूच्या साखळ्या लोंबत असतात.
5)
रात्री दूरवरचे आवाज स्पष्ट ऐकू
येतात.
6)
मोटारीच्या काचांचे तुकडे टोकदार
होत नाहीत.
7)
अंगावरून वारा गेला की गार वाटते
8)
बंद कारच्या काचेतून आतल्या
गोष्टी नीट दिसत नाहीत पण बाहेरच्या स्पष्ट दिसतात.
9)
भूस्थिर उपग्रहाला पृथ्वीभोवती एक
प्रदक्षिणा करायला 1436 मिनिटे लागतात.
10)
डेमु इंजिन गाडीच्या प्रत्येक डब्यावर
सौर विद्युत पॅनल्स लावलेले असतात.
प्र. 5 – थोडक्यात उत्तर लिहा. (गुण 10)
1)
एका वर्षी एक जानेवारीला मंगळवार
होता तर दहाव्या वर्षी कोणता वार असेल?
2)
भरतीची वेळ व चंद्राची तिथी संबंध
काय?
3)
तुमच्या नावाची आस्की व्हॅल्यू
किती आहे?
4)
अॅलेक्सा कोणत्या प्रकारच्या
आज्ञा पाळू शकते?
5)
माणसाच्या आयुष्यात सर्वात आधी उगवणारा
आणि सर्वात शेवटी उगवणारा दात कोणता?
6)
कच्ची असता कैरी पक्का असता आंबा!
म्हणतात – अशी चार उदाहरणे द्या.
7)
साबण आणि डिटर्जंट यात फरक काय?
8)
महिला = लोहपुरुष. यातली गंमत
समजण्यासाठी रसायनशास्त्र मदतीला येईल. कसे?
9)
घोडा, गेंडा, हरीण, डुक्कर -
कोणाच्या खुराला किती बोटे (टो) असतात?
10)
भर दुपारी गोलाकार इंद्रधनुष्य
कोठून दिसेल?
प्र. 6 – सविस्तर उत्तर लिहा. (गुण 15)
1)
संगणकातील Ctrl कीचा उपयोग काय?
2)
औत, नांगर, फावडे, कुळव, टोकण ही शेतीची
अवजारे कोणत्या कामांसाठी वापरतात?
3)
शेतीच्या उपयोगासाठी पाण्याची
क्षारता कमी कशी करता येईल?
4)
X हे मूलद्रव्याचे
चिन्ह असेल तर चार टोकांपैकी कुठे कोणती माहिती लिहीतात?
5)
भारतात पावसाळी मोसम का असतो?
6)
तुमच्या घराच्या पत्यात असणाऱ्या
विविध भौगोलिक क्षेत्रांचे क्षेत्रफळ लिहा.
7)
कोणते ढग किती उंचावर तयार होतात?
8)
चटणीला टाचणी टोचली – कच्ची पपई
पक्की पपई - असे शब्द पटपट म्हणताना बोबडी का वळते?
9)
मेलेल्या जनावरांचे कोणकोणते भाग
कोणकोणत्या कामांसाठी उपयोगी पडतात?
10)
हायड्रोजन वायू भरलेला फुगा हवेत
किती उंचीपर्यंत जाईल हे कोणत्या बाबींवर अवलंबून असते ?
प्र. 7 – सोडवा. (गुण 15)
1)
गुगल मॅप्सचा वापर करून नदीवर
आडवी असणारी भिंत पूल आहे का बांध आहे हे कसे ओळखाल?
2)
कोणाही वीस जणांचे आधार क्रमांक
घ्या. त्यांत पुढील प्रकारांची किती कार्डे आढळतात? सम? विषम? कोणताही एक अंक दोन किंवा अधिक वेळा आलेली
कार्डे? कोणताही एक अंक सलग दोन किंवा अधिक वेळा आलेली
कार्डे? सर्व 0 ते 9 अंक असलेली कार्डे? यावरून कोणते निष्कर्ष निघतात?
3)
कोमट पाण्याने विसळलेल्या प्लॅस्टिकच्या
बाटलीत उदबत्तीचा धूर सोडा. टोपण बंद करून बाटली कमी जास्त दाबली तर काय होते? त्याचे कारण काय?
4)
दोन पूर्ण वर्ग संख्यांच्या
बेरजेचा वर्ग अन्य दोन पूर्ण वर्ग संख्यांच्या बेरजेइतका असतो - हे सिद्ध करणारी
चार उदाहरणे द्या.
5)
समुद्रकिनारी काही मीटर उंचावर
टांगलेल्या दिव्याचा प्रकाश त्याच्यापासून किती मीटर दूरवर असणाऱ्या बोटीला दिसेल
याचे उत्तर कसे काढणार?
प्र. 8 – निबंध लिहा – (गुण 15)
माणसाला रोज
मलमूत्र विसर्जन करावे लागते. त्यातून स्वच्छता, आरोग्य, ड्रेनेज, संडासची रचना, पाण्याचा
वापर, मलमूत्राची हाताळणी, मानवी
आत्मसन्मान असे प्रश्न निर्माण होतात. मलमूत्राची विल्हेवाट लावण्याचे सूत्र
गांधीजींनी दोन शब्दात सांगितले - टट्टीपर मिटृटी. हे उत्तर अंमलात आणल्यास
होणारे फायदे-तोटे कोणते?
विज्ञान रंजन
स्पर्धा – विज्ञानाचा शोध घेण्यासाठी एक संधी आहे. स्वत: भाग
घ्या, इतरांना भाग घ्यायला सांगा
या
प्रश्नावलीच्या प्रती काढून वाटा. उत्तरांबद्दल चर्चा करा. विज्ञान प्रयोगाने,
विचाराने, चर्चेने वाढते.
चांगली उत्तरे
देणाऱ्यांना प्रोत्साहनपर बक्षिसे देणार आहोत * त्यासाठी तुम्हीही आर्थिक मदत करू
शकता *
संपर्क करा –
मराठी विज्ञान परिषद पुणे विभाग, विनय र. र. 9422048967 संजय मा. क. 9552526906
विज्ञान
रंजन स्पर्धा 2018
. 1 – निरीक्षण
करून उत्तरे द्या. (गुण 10)
1) यंदाच्या
कॅलेंडरमध्ये पौर्णिमा नसलेला महिना --
2) बॅडमिंटनच्या फुलाला किती पिसे असतात ?
3) महाराष्ट्रात
सर्वात पश्चिमेकडचे ठिकाण कोणते ?
4) गजराच्या घड्याळात जास्तीत जास्त
किती वेळापूर्वीचा गजर लावता येतो?
5) किती
जणांचे डावे पाऊल उजव्यापेक्षा मोठे असते? (किमान 10 जणांच्या पावलांची मापने करा.)
6) संगणकाच्या कळफलकावर स्पर्शाने ओळखता
येणाऱ्या कळा कोणत्या असतात?
7) टिव्ही पडद्यावर मध्येच कसला आकडा
दिसतो ?
8) तुमच्या घरात सर्वात जास्त वीज
वापरणारे उपकरण कोणते? ते ताशी किती वीज वापरते ?
9) मीठ
आणि खाण्याचा
सोडा एकत्र कालवल्यावर येणारा वास कशासारखा असतो ?
10) सारख्या आकाराचे आयत एकावर एक ठेवले की कोणता आकार
होतो?
प्र. 2 – खालील
विधानांमधील मी कोण? (गुण 10)
1) फक्त
शनिलाच कडी नाहीत, मलाही
आहेत.
2) माझ्यावरून
टाकलेले पाऊल उत्तरेकडेच पडते.
3) मी
जगाला संगणकाच्या
खिडक्या उघडून दिल्या.
4) माझे अभ्यासाचे विषय वारा, ढग, वाफ, ऊन...
5) अनेक
पुरुषांच्या नावात मी असतो, गिरला
राहतो
6) तीघींत
मी लहान, फेकल्यावर खाली पडताना त्या दोघींपैकीच एक जमिनीवर पडते, मी
क्वचितच.
7) माझ्याशी
संबंधित शब्द रॅम, रॉम, वॅन, लॅन.
8) तलवारबाजीत
माझे नाक कापले गेल्याने मी चांदीचे टोपण नाक बसवून घेतले - खगोलशास्त्रज्ञ
9) जगज्जेत्या
गो खेळाडूंना मी गेली दोन वर्षे हरवले
10) दाब वाढो वा कमी होवो, समुद्रसपाटीला
असो वा पर्वतावर माझे मापन शून्य सेल्सिअसच होते.
प्र. 3 – चौथ्या
जागी कोण? स्पष्ट करा – (गुण
20)
1) अंडे, अळी, कोश, ....
2) 8, 13, 21, ...
3) शुक्र, पृथ्वी, मंगळ, ....
4) बिंदू, रेषाखंड, किरण, ....
5) अणू, केंद्रक, प्रोटॉन, ......
6) कापूस, पेळू, सूत, ...
7) ङ, ञ, ण, ....
8) युरेनियम, नेपच्यूनियम, प्लुटोनियम, ....
9) गुरुत्वाकर्षण, विद्युतचुंबकीय, प्रबलबल, ....
10) गॅलिलिओ, न्यूटन, आईनस्टाईन,
....
प्र. 4 – शास्त्रीय
कारणे लिहा. (गुण 20)
1) पाण्यापेक्षा बर्फ हलका असतो.
2) मिरचीने होणारी जिभेची आग
दुधा-तुपाने थांबते.
3) भिती वाटली की 'बाप रे!, आणि ठेच लागल्यावर 'आई ग' असे उद्गार तोंडातून निघतात.
4) बिबटे
मानवी वस्तीत येण्याचे प्रमाण वाढले आहे.
5) नाकात मेकडे होतात.
6) पाईनसारखे मोठे वृक्ष असणाऱ्या
जंगलांना वणवे लागणे आवश्यक असते.
7) बाजारातून
आणलेले जनावर तीन दिवस वेगळे ठेवण्याची प्रथा काही आदिवासींमध्ये आहे.
8) औषधाच्या कॅप्स्यूलच्या आकाराचे नाव
काय? तो तसाच का असतो ?
9) मोबाईल फोन व्हायब्रेट होतो.
10) सायकलपटू लायक्रा प्रकारची चड्डी वापरतात.
प्र. 5 – सविस्तर
उत्तरे लिहा. (गुण 15)
1) तुषार सिंचन व ठिबक सिंचन यांची
तुलना करा.
2) धूरके, आम्लपर्जन्य आणि
हरितगृहवायू आणि वाहतूक यांचा कोणता संबंध आहे?
3) भारतातील कोणत्या नद्या पाण्याची
आयात करतात? कोणत्या निर्यात?
4) रोगजंतूंची औषधविरोधी ताकद वाढू नये
म्हणून कोणकोणत्या गोष्टी कराव्यात ?
5) शरीरात रक्त कसे तयार होते?
प्र. 6 – थोडक्यात
उत्तरे लिहा. (गुण 10)
1) एका
शब्दाने व्यक्त होणारे 5 अपूर्णांक
लिहा?
2) चोंदलेले नाक मोकळे करण्यासाठीचे
प्रभावी उपाय.
3) वनस्पती सूर्यप्रकाशात अन्न तयार
कसे करतात ?
4) क्रिकेटमध्ये फलंदाजापासून सर्वात जवळ
आणि सर्वात दूर असणारा सीमारेषेवरचा बिंदू कोणता?
5) 1 4 14 64 144 यातला उपरा आकडा स्पष्ट करा
6) एका
शाळेत न चुकता बोर्डाच्या पासाच्या निम्मे टक्केच विद्यार्थी पास होतात. एका वर्षी शाळेचा आणि बोर्डाचा निकाल सारखाच
लागला. कसा ?
7) देवणी, कंधारी, डांगी, खिलारी यांच्यापैकी कोणती गाय पूर्ण
पांढरी असते? कोणती लाल?
8) सुर्यमालेबाहेर
शोधला गेलेला पहिला ग्रह कोणता? त्याच्या सूर्याचे नाव काय?
9) भोवरा फिरता राहण्यासाठी त्याच्या
एका मिनिटात किती गिरक्या होतात, ते कसे मोजणार ?
10) फुंकरीने विझवूनही पेटणाऱ्या मेणबत्तीचे रहस्य काय ?
प्र. 7 – अनेक
उत्तरे द्या. (गुण 15)
1) 1 ते 5 अंक एकेकदा वापरायचे आणि 'कंचेभागुबेव' नियमानुसार उत्तर 99 येईल अशी मांडणी अनेक प्रकारे करा.
2) बुद्धिबळाच्या पटावर एक उंट सगळ्या
घरांतून जाऊन आला तर त्याचा मार्ग कसा असेल? (किमान वळणाचा,कमाल वळणाचा)
3) समान आकाराचे दोन, तीन, चार, पाच, सहा काटकोन त्रिकोण घेऊन होणाऱ्या भौमितिक रचना कोणत्या?आकृत्या काढून स्पष्ट करा.
4) एक काचेचा पेला पाण्याने भरा.
छापील इंग्रजी मजकूर असलेला कागद त्याच्यामागे धरून पहा.
कोणकोणते शब्द, अक्षरे सुलट दिसतात?
प्र. 8 – नाट्य
प्रसंग लिहा – (गुण 15)
एका
संशोधक/वैज्ञानिक असणाऱ्या व्यक्तिच्या मनात नव्या कल्पनेची अंधूक जाणीव होत आहे.
तुम्ही त्या व्यक्तिची जवळची व्यक्ती आहात. ती नवी कल्पना नीट जोपासली जावी, खरी ठरावी या काळजीने संशोधक/वैज्ञानिकाशी संवाद करत आहात - अशी कल्पना
करून एक नाट्य प्रवेश लिहून काढा. (दोन ते तीन पाने)
विज्ञान रंजन स्पर्धा – विज्ञानाचा शोध घेण्यासाठी एक संधी आहे.
स्वत: भाग घ्या, इतरांना भाग घ्यायला सांगा, या प्रश्नावलीच्या प्रती
काढून वाटा.
उत्तरांबद्दल इतरांशी
चर्चा करा. विज्ञान प्रयोगाने, विचाराने, चर्चेने वाढते.
चांगली
उत्तरे देणाऱ्यांना प्रोत्साहनपर बक्षिसे देणार आहोत
* त्यासाठी तुम्हीही
आर्थिक मदत करू शकता *
संपर्क करा – मराठी विज्ञान परिषद पुणे विभाग,
टिळक स्मारक मंदिर, टिळक रस्ता, पुणे 411030
विनय र. र. 9422048967
संजय मा. क. 9552526909
विज्ञान रंजन स्पर्धा - केवळ एक स्पर्धा नाही. ज्ञान
मिळवण्याचे विविध मार्ग अजमावून बघण्याची संधी आहे. माहितीचे संकलन, चाचपणी, पडताळणी, निरखणी, शंकन, चिंतन, विवेचन, विचक्षण, परिक्षण, निष्कर्षण या सारखे मार्ग यातील प्रश्न सोडवण्याचा प्रयत्न करत
असताना आपसूकपणे मेंदूत उमटले जावेत आणि ते आहेत असा भरवसा स्वतःला स्वतःबद्दल
वाटावा - असा आम्हा संयोजकांचा प्रयत्न आहे.
शिवाय या प्रश्नावलीतील प्रश्नांची उत्तरे मिळवताना इतरांशी चर्चा-विचार करण्याची मुभा आहे.
आपल्याला झालेल्या ज्ञानाची जाण इतरांना द्यावी आणि इतरांना झालेल्या ज्ञानाचीही जाण करून घ्यावी.
ज्ञान दिल्या घेतल्याने वाढते - अनेक व्यक्तींच्या कसोट्यांवर घासून उभारले जाते -
असा विचार या मागे आहे.
मराठी विज्ञान परिषदेच्या अनेक उपक्रमांमधून व्यक्तींची आणि म्हणून एकंदर समाजाची जाण आणि ज्ञान मिळवण्याच्या मार्गांची वाढ होण्यासाठी कामाची आखणी करण्याचा प्रयत्न असतो. या प्रयत्नांत आपला आर्थिक हातभार लागावा अशी विनंती आहे.
भुकेलेल्याला अन्न देताना, उघड्याला कपडे देताना, समाजातील भक्ती केंद्रांना धन देताना, पराक्रमाला प्रोत्साहन म्हणून बक्षिस देताना, जवळच्यांना प्रेमपूर्वक भेटी देताना आपल्याला जे समाधान मिळते तसे समाधान - ज्ञानविकासाचे आमचे काम पुढे चालावे यासाठी देणगी देताना आपल्याला मिळो.
आपल्या पाठिंब्यामुळे हे कार्य करायला आम्हाला भक्कम आधार मिळेल.
आपला चेक - मराठी विज्ञान परिषद, पुणे विभाग - या नावे काढावा. अथवा आपली देणगी आपण थेट बँकेतून भरू शकता. आमच्या खात्याचा तपशिल असा- नाव - मराठी विज्ञान परिषद पुणे विभाग, IDBI बँक, सदाशिव पेठ शाखा, पुणे 30. बचत खाते क्र. 49010010077236. IFSC कोड IBKL0000490आपण थेट रक्कम जमा केल्यावर तसे आम्हाला 9552526909 या क्रमांकावर कळवावे अशी विनंती आहे.आपल्या सहकार्याबद्दल आभार.विनय र. र. 9422048967 मराठी विज्ञान परिषद पुणे विभाग टिळक स्मारक मंदिर, टिळक रस्ता, पुणे 411030, http://mavipapunevibhag.blogspot.in
शिवाय या प्रश्नावलीतील प्रश्नांची उत्तरे मिळवताना इतरांशी चर्चा-विचार करण्याची मुभा आहे.
आपल्याला झालेल्या ज्ञानाची जाण इतरांना द्यावी आणि इतरांना झालेल्या ज्ञानाचीही जाण करून घ्यावी.
ज्ञान दिल्या घेतल्याने वाढते - अनेक व्यक्तींच्या कसोट्यांवर घासून उभारले जाते -
असा विचार या मागे आहे.
मराठी विज्ञान परिषदेच्या अनेक उपक्रमांमधून व्यक्तींची आणि म्हणून एकंदर समाजाची जाण आणि ज्ञान मिळवण्याच्या मार्गांची वाढ होण्यासाठी कामाची आखणी करण्याचा प्रयत्न असतो. या प्रयत्नांत आपला आर्थिक हातभार लागावा अशी विनंती आहे.
भुकेलेल्याला अन्न देताना, उघड्याला कपडे देताना, समाजातील भक्ती केंद्रांना धन देताना, पराक्रमाला प्रोत्साहन म्हणून बक्षिस देताना, जवळच्यांना प्रेमपूर्वक भेटी देताना आपल्याला जे समाधान मिळते तसे समाधान - ज्ञानविकासाचे आमचे काम पुढे चालावे यासाठी देणगी देताना आपल्याला मिळो.
आपल्या पाठिंब्यामुळे हे कार्य करायला आम्हाला भक्कम आधार मिळेल.
आपला चेक - मराठी विज्ञान परिषद, पुणे विभाग - या नावे काढावा. अथवा आपली देणगी आपण थेट बँकेतून भरू शकता. आमच्या खात्याचा तपशिल असा- नाव - मराठी विज्ञान परिषद पुणे विभाग, IDBI बँक, सदाशिव पेठ शाखा, पुणे 30. बचत खाते क्र. 49010010077236. IFSC कोड IBKL0000490आपण थेट रक्कम जमा केल्यावर तसे आम्हाला 9552526909 या क्रमांकावर कळवावे अशी विनंती आहे.आपल्या सहकार्याबद्दल आभार.विनय र. र. 9422048967 मराठी विज्ञान परिषद पुणे विभाग टिळक स्मारक मंदिर, टिळक रस्ता, पुणे 411030, http://mavipapunevibhag.blogspot.in
Vidnyan Ranjan Competition 2018
No entrance fee. * Attractive
prizes. * You can find the answers to the questions given below, on your own,
or by asking anyone, or by searching anywhere or performing the experiments
yourself. * Answer as many questions as you can on a foolscap paper.
·
Send
your answers to
Marathi Vidnyan Parishad, Pune Vibhag,
Tilak Smarak Mandir, Tilak Road, Pune
411030
before 15th February
2018.
·
Winners
of the preliminary round will be announced on National Science Day i.e. 28th February
2018.
·
Decisions
of the judges will be considered final.
·
The
final round will be held on 4th March 2018 in Pune.
·
The
final round shall consist of practical experiments.
·
Scores
will be normalized across age groups and educational qualifications by giving
bonus points according to the following tables -
·
Bonus Points: By Age Group
|
|
Up to 13
years
|
6
|
14 to 16
|
4
|
17 to 20
|
2
|
41 to 60
|
2
|
61 to 80
|
4
|
Beyond 81
years
|
6
|
Bonus
Points : By Educational Qualification
|
|
Up to 5th Standard
|
10
|
Up to 7th Standard
|
9
|
Up to 10th Pass
|
7
|
Up to 12th Pass (Non science Branch)
|
5
|
Graduate (Non-Science Branch)
|
3
|
11th or higher (Science Branch)
|
0
|
·
Send
your responses along with the following information -
·
1. Full
Name
·
2. Address
With PIN Code
·
3. Telephone
/ Mobile Phone Number
·
4. E-Mail
ID
·
5. Date
of Birth
·
6. Educational
Qualification
·
7. Occupation
·
8. Bonus
Points = Educational Qualification
Bonus Points + Age Group
Bonus Points
Questioner:
Q1. Answer the following on the basis of
observations. (10 points):
1. Which month in this
year’s calendar does not have a full moon day?
2. How many feathers does
a badminton shuttle-cock have?
3. Which is the westernmost point in
Maharashtra state?
4. What is the maximum duration of time
for which you can set an alarm in an alarm clock?
5. Measure the feet of at least ten
people and tell how many people have a longer left foot.
6. Which keys on a computer keyboard can
be identified just by touch?
7. Sometimes a strange number is seen on
the TV screen. What is it?
8. Which is the most electricity
consuming appliance in your home? How many units per hour does it consume?
9. Describe the smell that you get when
you mix salt and baking soda together.
10.If you keep rectangles of the same size one
on top of another, what shape do you get?
Q2. Identify “Who Am I?” in the Following
Statements (10 points):
1. Not only Saturn, I too
have rings.
2. Any step taken from me is
towards the North.
3. I opened the windows of the
computer for the world.
4. I study wind, clouds, vapour,
sunshine etc.
5. I am
present in the name of many men in India. Gir is my last resort.
6. I am the
smallest among the three of us. When tossed one of the two touches ground I
seldom.
7. RAM,
ROM, WAN, LAN - are some words associated with me.
8. I am an
astronomer who lost his nose in a sword fight, and fitted a silver nose in its
place.
9. I have
beaten the world champion Go players for the last two years in a row.
10. Irrespective of pressure and
altitude, I always measure zero degrees Celsius.
Q3. Given below are three related things. Fill
in the fourth. (20 points):
1. Egg, Larva, Pupa, ___
2. 8, 13, 21, ___
3. Venus, Earth, Mars, ___
4. Point, Segment, Ray, ___
5. Atom, Nucleus, Proton, ___
6. Cotton, Sliver, Yarn, ___
7. ङ, ञ, ण, ___
8. Uranium, Neptunium, Plutonium,
___
9. Gravitational, Electro-magnetic,
Strong force, __
10. Galileo, Newton, Einstein, ___
Q4. Give Scientific Reasons. (20 marks):
1. Ice is lighter than water.
2. The burning sensation on the
tongue caused by chilli can be stopped by milk or ghee.
3. We reflexively say “बाप रे” when afraid and "आई गं” when suddenly injured.
4. The instances of leopards entering
human settlements have increased.
5. There are boogers in the nose.
6. For forests with large trees like
pines, fires are essential.
7. In some tribes, cattle bought from the
market is kept in a separate enclosure for three days.
8. Name the shape of the medicine
capsule. Why the capsules are shaped so?
9. Why do mobile phones vibrate?
10.Cyclist sportspersons wear leggings made
from Lycra
Q5. Give detailed answers. (15 points)
1. Compare sprinkle irrigation and drip
irrigation.
2. How are smog, acid rain and greenhouse
gases related to transport?
3. Which rivers in India import water?
Which of them export?
4. What measures should be taken to
prevent bacteria from becoming resistant to antibiotics?
5. How is blood formed in the body?
Q6. Answer in short (10 points)
1. Write five fractions that can be expressed
in a single Marathi word.
2. What is an effective remedy for
clearing a blocked nose?
3. How do plants make food in sunlight?
4. On the cricket field, which are the
points on the boundary closest to and farthest from the batsman?
5. Which is the odd number among these –
1, 4, 14, 64, 144?
6. There is a school where the percentage
students passing in the 10th standard board exam is always the
half of the overall passing percentage of the board exam. One year however, the
passing percentage of the school as well as the board turned out to be the
same. How is this possible?
7. Among the ‘Devani देवणी’, ‘Khilari खिलारी’, ‘Dangi डांगी’
and ‘Kandhari कंधारी’ breeds of cow, which cow is all white in
colour and which is all red?
8. What is the name of the first planet
discovered outside our solar system? What is the name of its sun?
9. How many rotations per minute does a
top require to stay spinning upright? How do you measure those rotations? How
do you count the number of rotations per minute that keep a top spinning
upright?
10. What is the secret of the trick
candle which stays burning even if you blow it?
Q7. Write Multiple Answers (16 points)
1. Using the numbers from 1 to 5, each
only once and the BODMAS rule, write multiple arithmetic expressions which
evaluate to 99.
2. On the chessboard, if the bishop visits
each square once, what will its route be? (With least turns and most turns.)
3. Which geometric figures can be drawn
using 2, 3, 4, 5 and 6 right angled triangles of equal size? Show with constructions
/ diagrams.
4. Fill a glass with water to the brim.
Place a paper with printed English text behind it and try to read. Which
letters / words do not appear inverted?
Q8. Write a Drama Scene (15 points)
A person who is scientist or researcher has
formed the seed of a new idea in his/her mind. You are close to this person and
are having a conversation with the scientist / researcher so that the idea is
developed well and proven correct. Imagine this situation and write a drama
scene (2 to 3 pages).
Vidnyan Ranjan Competition is an
opportunity to conduct scientific enquiry on your own.
Do participate and encourage others too.
You can copy and distribute this question sheet.
You can discuss your answers with
others. Science progresses by experiment and discussion.
There are
encouragement prizes for good answers. Help us
financially for the same.
Contact: Marathi
Vidnyan Parishad, Pune Vibhag, Vinay 9422048967, Sanjay 9552526903.Website:http://mavipapune.com. Blog:http://mavipapunevibhag.blogspot.in
डोक्याला चालना देतील असे प्रश्न आहेत.
ReplyDelete